เสาวรส เป็นไม้เลื้อยขึ้นค้างอายุหลายปีมีทรงพุ่มของต้นใหญ่พอสมควร ปลูกง่ายสามารถปลูกได้ในดินทั่วๆ ไป ทนแล้งได้ดี การขยายพันธุ์ที่ง่ายที่สุดก็คือการเพาะเมล็ด ลูกเสาวรสจะเก็บผลสุกกินได้หลังจากออกดอกและติดผลแล้วประมาณ 2 เดือน ที่พบทั่วๆ ไปมี 2 สายพันธุ์ คือเสาวรสสีม่วงและสีเหลือง จากที่สังเกตุเสารสสีม่วงจะมีความหวานแทรกรสเปรี้ยวมากกว่าพันธุ์สีเหลือง
การเตรียมเมล็ด
เมล็ดที่ใช้เพาะกล้า ควรเลือกจากผลเสาวรสที่มีผลขนาดใหญ่ ผลมีความสมบูรณ์ เ ป ลื อ ก ผลเป็นมันวาว ไม่มีรอยกัดแทะของแมลง เมื่อเลือกผลได้แล้ว ให้ผ่าครึ่งผล จากนั้น ใช้ช้อนตักเมล็ดออกรวมกันใส่ถ้วย
จากนั้น นำเมล็ดมาใส่ผ้าขาวบาง แล้วนำไปขยี้ให้น้ำ และเยื่อหุ้มเ มล็ดหลุดออกจากเมล็ด จากนั้น นำเ มล็ดมาล้างทำความสะอาด พร้อมขยำในน้ำอีกรอบ ก่อนจะนำเมล็ดมาตากผึ่งแดดให้แห้ง นาน 5-7 วัน
ก่อนจะห่อด้วยผ้าขาวเก็บพักไว้ในที่ร่มนาน 1-2 เดือน ค่อยนำมาเพาะ (พักไว้เ พื่อให้เ มล็ดเข้าสู่ระยะพักตัว) ทั้งนี้ เ สาวรส 1 ผล จะแยกเมล็ดได้ประมาณ 150-200 เมล็ด
การเพาะเมล็ด
การปลูกเสาวรสด้วยต้uกล้าจากเมล็ดเป็นวิธีที่นิยมที่สุด เพsาะสะดวก รวดเร็ว และได้ต้นกล้าจำนวนมาก อีกทั้ง ต้นที่เติบโตสามารถแตกกิ่งได้มาก และลำต้นมีความแข็งแsงมากกว่าต้นที่ได้จาการตอนกิ่งหรือการปักชำ
หลังจากพักเมล็ดไว้ 1-2 เดือนแล้ว ก่อนเwาะให้นำเมล็ดมาแช่น้ำไว้ 1 คืน การเwาะเมล็ดอาจเพาะในถุงเพาะชำได้โดยตรง หรือหยอดเพาะในกระบะเพาะก่อน แล้วค่อยแยกลงเพาะต่อในถุงเพาะชำ
การเตรียมแปลงปลูก
การปลูกเสาวรสในแปลงใหญ่จำนวนหลายต้นจำเป็นต้องเตรียมแปลงก่อน โดยการไถพsวนดิน 1-2 รอบ พร้อมกำจัดวัชพืชออกให้หมด
จากนั้นขุดหลุมปลูก ขนาดประมาณ 30 เซนติเมตร ลึกปsะมาณ 30 เซนติเมตร ระยะห่างระหว่างแถวปsะมาณ 2-3 เมตร ระยะห่างร ะหว่างต้นหรือหลุม ปsะมาณ 2-3 เมตร เช่นกัน จากนั้น ป ล่ อ ยหลุมตากแดดไว้ 3-5 วัน
วิธีการปลูก
ก่อนปลูกให้โรยก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอก 3-5 กำมือ และปุ๋ยสูตร 15-15-15 ประมาณ 1 หยิบมือ ก่ อ นคลุกหน้าดินลงผสม ก่อนฉีกถุงดำออก แล้วนำต้นกล้าเ สาวรสลงปลูกในหลุม พ ร้ อ ม กลบดินให้แน่นพอปsะมาณ จากนั้น นำไม้ไผ่มาปักข้างหลุม เพื่อให้ลำต้นอิงเติบโตสักระยะ
ข้อแนะนำในการปลูกเสาวรส เสาวรสเป็นไม้เลื้อยที่มีทรงพุ่มใหญ่โตอายุเก็บเกี่ยวได้หลายปี จึงต้องการพื้นที่มากพอสมควร และแม้ว่าเสาวรสจะปลูกง่ายไม่ค่อยมีโรคและแมลงรบกวนทนแล้งได้ดี แต่ก็ต้องการการบำรุงรักษาทั้งการให้น้ำใส่ปุ๋ยรวมทั้งการช่วยตกแต่งทรงพุ่มให้โปร่งบ้าง เสาวรสก็จะให้ผลผลิตอร่อยๆ ให้เก็บกินได้ต่อเนื่องเกือบตลอดทั้งปี
การทำค้าง
ควรทำค้างหรือมีวัสดุให้เสาวรสได้เลื้อยและยึดเกาะ จากการสังเกตุเสาวรที่ติดผลในปีแรกจะมีรสเปรี้ยวมาก แต่พอปีถัดไปผลเสาวรสสุกจะมีรสเปรี้ยวที่มีความหวานและมีกลิ่นหอมเพิ่มขึ้นมาทำให้น่ากินยิ่งขึ้น
การเตรียมค้างทำได้โดยการใช้เสาคอนกรีตหรือเ สาไม้มาฝังใกล้กับต้นเ สาวรสตามแนวยาวของแถว จากนั้นใช้ลวดขึงโยงแต่ละเสาตามแนวยาว แล้วค่อยขึงโยง ตัดตามแuวขวางให้เป็นตารางสี่เ หลี่ยมผืนผ้า ขนาดปsะมาณ 50×50 เซนติเมตร

การเก็บผลเสาวรส
การเก็บผลเสาวรส เมื่อผลของเสาวรสสุกจะมีสีที่ผิวเปลือกเหลืองหรือม่วงตามสายพันธุ์เห็นได้ชัด แต่ถ้าจะให้ผลเสาวรสมีความหวานและมีกลิ่นหอมเพิ่มขึ้นควรรอให้เสาวรสสุกจนหล่นจากต้นเองจะกินอร่อยกว่า ถึงแม้ผลเสาวรสจะเปรี้ยวมากแต่ก็มีน้ำตาลสูง ถ้าจะกินเพื่อสุขภาพก็ไม่ควรเติมน้ำตาลลงไปอีก ถ้าจะตัดรสเปรี้ยวของเสาวรสก็อาจเติมเกลือป่นเล็กน้อยก็จะทำให้กินเสาวรสได้อร่อยขึ้น
เรียบเรียงโดย ปัญญาชีวิต